Zoutzuur 36% – NVP

Beschrijving

Zoutzuur (informeel: zoutgeest) is de benaming voor een waterige oplossing van het gas waterstofchloride. Het is een veelgebruikt reagens in de scheikunde; jaarlijks wordt ongeveer 20 miljoen ton zoutzuur geproduceerd. Zoutzuur is een sterk anorganisch zuur dat corrosief is.

Zoutzuur werd in de tijd van de alchemie ook wel geest van zout (esprit de sel of acidum salis) genoemd, omdat het in zuivere vorm een gas is dat ontwijkt wanneer natriumchloride bewerkt wordt met een geconcentreerd sterk zuur als zwavelzuur. Gassen werden in de alchemie overigens vaker als geest beschreven (bijvoorbeeld spiritus).

Waterstofchloride is bij kamertemperatuur een gas, maar het wordt vaak aangetroffen als waterige oplossing. De oplosbaarheid van waterstofchloride in water is bijzonder groot (wegens de hoge polariteit van de binding), maar neemt bij verhoging van de temperatuur af. Een geconcentreerde oplossing bezit een molaire concentratie van ongeveer 12 mol/L, maar vormt bij verhitting een azeotroop met water (concentratie: 6 mol/L). De hoge oplosbaarheid kan verklaard worden door de zuur-basereacties die optreden wanneer waterstofchloride en water met elkaar in contact worden gebracht:

Zoutzuur is in tegenstelling tot salpeterzuur of zwavelzuur geen sterke oxidator. In combinatie met salpeterzuur ontstaat wel een bijzonder sterke oxidator: koningswater. De actieve gevormde component in deze oplossing is nitrosylchloride.

Zoutzuur wordt veelvuldig toegepast in allerhande omstandigheden. In het laboratorium wordt het gebruikt om de pH van een oplossing aan te passen, als zure titrant (0,1 mol/L) bij zuur-basetitraties, als uitgangsproduct tijdens de productie van anorganische stoffen en in de organische synthese.

Meer praktische toepassingen zijn het looien van leer, het zuiveren van staal, het etsen van printplaten en als zuurteregelaar (E507) in de voedingsindustrie. In zeer kleine hoeveelheden wordt het in het zwemwater in zwembadengemengd. Zoutzuur heeft ook een biologische rol: in de maag is het de belangrijkste component van maagzuur, dat instaat voor de afbraak van opgenomen voedingsstoffen.

Zoutzuuroplossingen worden in de huishouding als schoonmaakmiddel toegepast. Een commerciële oplossing bezit een massafractie van 10 tot 25%.

Wet en regelgeving:

Gezondheid en Veiligheid

Gevaar

Gevarenaanduidingscode (H-code)
H290 H314 H335
Kan bijtend zijn voor metalen.
Veroorzaakt ernstige brandwonden en oogletsel. Kan irritatie van de luchtwegen veroorzaken.

Preventieve code (P-code)
P261 P280 P305 + P351 + P338 P310

Inademing van damp vermijden.

Beschermende handschoenen/ beschermende kleding/ oogbescherming/ gelaatsbescherming dragen.

BIJ CONTACT MET DE OGEN
voorzichtig afspoelen met water gedurende een aantal minuten; contactlenzen verwijderen, indien mogelijk; blijven spoelen. Onmiddellijk een ANTIGIFCENTRUM of een arts raadplegen.​

Extra informatie